در دنیای امروز به سبب توسعه صنعت چاپ، تحولات بسیاری در این صنعت بوجود آمده است که ابداع روش‌های مختلف چاپ یکی از دستاوردهای این تحولات بشمارو می‌رود.
چاپ لیتوگرافی یکی روش‌های چاپ تقریبا قدیمی و پرطرفدار در صنعت چاپ است. در تعریف چاپ لیتوگرافی می‌توان گفت این روش یکی مراحل چاپ افست می‌باشد.
در نوشته‌ای جداگانه در مورد چاپ افست صحبت کرده‌ایم که در این مقاله تنها بخش کوتاهی از آن را ذکر خواهیم کرد.
چاپ افست یکی از رایج ترین روش‌های چاپ است که با هزینه مناسب، بهترین کیفیت را در تیراژ بالا ارائه میدهد. از چاپ افست برای چاپ بر روی کتاب، روزنامه و بسته بندی محصولات استفاده می‌شود.
برای مطالعه اطلاعات بیشتر در خصوص چاپ افست می‌توانید به مقاله چاپ افست چیست و چه کاربردهایی دارد؟ مراجعه نمایید.
برای آشنایی با صنعت چاپ و بسته بندی لازم است نسبت به روش‌های مختلف چاپ آگاهی کامل داشته باشید.
در این بخش از وب سایت کلیشه سازی طاها به معرفی یکی دیگر از روش‌های موجود در صنعت چاپ با نام چاپ لیتوگرافی خواهیم پرداخت.
چاپ لیتوگرافی چیست؟
واژه لیتوگرافی از ترکیب دو کلمه لیتوس به معنای سنگ و گرافین به معنای نوشتن و حک کردن شکل گرفته است.
همانطور که از معنای آن پیداست به نوعی چاپ سنگی قلمداد می‌شود. این روش برای اولین بار در سال ۱۷۹۶ اختراع شد و در ایران برای اولین بار در شهر تبریز برای چاپ قرآن در سال ۱۲۵۰ قمری بکار گرفته شد.
چاپ لیتوگرافی فرآیندی است که در آن صفحه‌های فلزی به نام زینک یا پلیت ساخته می‌شود. این صفحه‌ها در چاپخانه‌هایی که از چاپ افست استفاده می‌نمایند، برای انجام عملیات چاپ بر روی کاغذ استفاده می‌شود. به عبارتی لیتوگرافی یک مرحله واسطه‌ای در چاپ افست می‌باشد که از کیفیت چاپ بالایی برخوردار است.
چاپ لیتوگرافی به چند روش انجام می‌شود؟
یکی از مراحل مهم در چاپ لیتوگرافی آماده کردن زینک با پلیت است که به دو صورت انجام می‌گیرد.
روش سنتی چاپ لیتوگرافی
این روش قدیمی و سنتی کیفیت چاپ بالایی دارد که نحوه عملکرد آن دارای مراحلی است که باید به ترتیب و پشت سر هم انجام شود. در ادامه به مراحل روش سنتی چاپ لیتوگرافی خواهیم پرداخت.
مرحله اول
اولین مرحله روش سنتی و قدیمی لیتوگرافی اختصاص به ساخت زینک و تقسیم طرح مورد نظر به چهار رنگ اصلی دارد.
مرحله دوم
پس از تبدیل فایل به چهار رنگ اصلی، دستگاهی به نام image setter آنها را بر روی طلق شفاف پرینت می‌گیرد.
پس از آنکه طلق‌ها آماده شد آنها را بر روی زینک‌های خام قرار می‌دهند که بوسیله چند گیره در جای خود ثابت شده‌اند.
پس از انجام این مراحل زینک‌های آماده شده در یک محفظه قرار میگیرند تا نور به آنها تابانده شود.
علت انجام این کار به مواد پلیمری موجود بر روی زینک‌های خام مرتبط می‌باشد.
این مواد پلیمری دارای دو خاصیت هستند:
- تجزیه شدن در اثر نور خورشید
- جذب جوهر
وقتی زینک‌هایی که طلق بر روی آنها قرار داد در معرض تابش نور قرار میگیرند، مواد پلیمری تجزیه شده و از بین می‌روند و تنها موادی باقی می‌ماند که نور به آنها بدلیل وجود تصاویر نرسیده است.
مرحله سوم
بعد از عبور نور از طلق‌ها، نوبت شستشو زینک‌های آماده با استفاده از یک محلول قلیایی است.
با شستشو زینک‌ها کل سطح آن بطور کامل از مواد پلیمری که نور به آنها رسیده اما تجزیه نشده از بین می‌رود.
در پابان زینک‌ها درون محلولی قرار داده می‌شوند تا بخش‌هایی که نور به آنها برخورد نکرده تثبیت و برای چاپ آماده شوند.
مرحله تهیه فیلم و ساخت زینک که شامل تمامی مراحل گفته شده است، باید در نهایت دقت و تمرکز انجام شود.
روش مدرن چاپ لیتوگرافی
در این روش با استفاده از دستگاهی به نام plate setter مراحل یک تا سه روش سنتی بصورت مدرن و پیشرفته تر توسط دستگاه انجام و زینک تولید می‌شود.
در این روش فایل توسط دستگاه کامپیوتر به سمت دستگاه plate فرستاده و زینک ساخته می‌شود و می‌توان ادامه مراحل چاپ افست را انجام داد.
مزایا و کاربردهای چاپ لیتوگرافی کدامند؟
مزایای چاپ لیتوگرافی
چاپ لیتوگرافی یا چاپ سنگی در صنعت چاپ دارای مزایای بسیار قابل توجهی است که در ادامه بیشتر با آنان آشنا خواهیم شد.
قیمت چاپ لیتوگرافی در کارهای تیراژ بالا بسیار مناسب و مقرون بصرفه است. شما می‌توانید تعداد بالایی از محصولات خود را با استفاده از این روش با قیمت کمتری چاپ نمایید.
یکی دیگر از مزیت‌های مهم لیتوگرافی داشتن کیفیت بالای تصاویر چاپ شده می‌باشد.
زمانیکه از چاپ لیتوگرافی برای چاپ استفاده می‌کنید می‌توانید از کاغذهای ابعاد بزرگ نیز استفاده نمایید و طرح‌های دلخواه خود را بر روی آنها چاپ نمایید.
از دیگر مزایای چاپ لیتوگرافی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- دوام بالای سطح چاپ
- قابل چاپ بر روی هر جنس و متریال
- استفاده از رنگ‌های با کیفیت تر
- کاهش خطاهای چاپی
کاربرد چاپ لیتوگرافی
بدلیل کاربردهای متنوع چاپ لیتوگرافی به آن مادر صنعت چاپ گفته می‌شود.
از جمله کاربردهای لیتوگرافی عبارتند از:
- چاپ پوستر
- چاپ انواع بروشور
- چاپ مجلات و کتاب‌ها
- چاپ محصولات تبلیغاتی در تیراژ بالا
- چاپ بسته بندی محصولات
- و…
چاپ لیتوگرافی با چاپ دیجیتال چه تفاوت‌هایی دارد؟
پیشرفت تکنولوژی سبب شده است دستگاه‌ها و روش‌های جدید جایگزین تجهیزات قدیمی و سنتی شوند.
چاپ دیجیتال یکی از روش‌های جدید و بسیار پرکاربرد در صنعت چاپ است که در مدت کوتاهی طرفدارن بسیاری پیدا کرده است که رقیبی سرسخت برای چاپ افست و چاپ لیتوگرافی شناخته شده است.
اما روش چاپ لیتوگرافی دارای مزیت و ویژگی‌های منحصر به فردی است که چاپ دیجیتال هرگز نمی‌تواند جایگزین آن شود. در ادامه به برخی از تفاوت‌های چاپ دیجیتال و چاپ لیتوگرافی خواهیم پرداخت.
چاپ دیجیتال از سرعت بالایی نسبت به سایر روش‌های چاپ برخوردار است که همین امر سبب افزایش کاربرد استفاده از آن شده است. اما چاپ دیجیتال از نظر سیستم رنگی هرگز توان رقابت با چاپ لیتوگرافی و افست را نخواهد داشت.
با استفاده از چاپ دیجیتال می‌توان تصاویری با رنگ‌های سیاه و سفید و CMYK را چاپ نمود ولی چاپ لیتوگرافی و افست این امکان را به شما میدهد طرح‌های دلخواه خود را با سیستم رنگی پنتون چاپ نمایید. کیفیت چاپ این رنگ‌ها با استفاده از لیتوگرافی دوچندان می‌شود.
از دیگر تفاوت های چاپ دیجیتال و لیتوگرافی، هزینه پایین و مناسب چاپ لیتوگرافی است. با استفاده از لیتوگرافی می‌توانید انواع کاغذ را در تعداد بالا با هزینه بسیار کمتر و کیفیت بهتر چاپ نمایید.
تمامی این تفاوت‌ها و مزیت‌های چاپ لیتوگرافی سبب شده است که این روش به یکی از پرطرفدارترین روش‌های چاپ در صنعت چاپ و نشر تبدیل شود
در این مقاله تمامی اطلاعات مربوط به چاپ لیتوگرافی را مورد بررسی قرار دادیم. تمام سعی تیم کلیشه سازی طاها بر آن است تا با ارائه مطالب و نکات کاربردی شما را در انتخابتان یاری نماید. امیدواریم مطالب فوق برای بهره گیری شما عزیزان مفید واقع شود.
همچنین در صورت داشتن هر گونه سوال و درخواست مشاوره می‌توانید به راحتی با مراجعه به صفحه تماس با ما درخواست خود را ثبت نموده و با کارشناسان و مشاوران شرکت کلیشه سازی طاها نگار گرافیک ارتباط برقرار نمایید.
